12 thì trong tiếng Anh: Công thức, cách dùng & dấu hiệu nhận biết các thì

1. Thì hiện tại đơn (Present Simple Tense)

Thì hiện tại đơn (Present Simple Tense) dùng để diễn tả một hành động chung chung, tổng quát lặp đi lặp lại nhiều lần hoặc diễn tả một sự thật hiển nhiên, một hành động diễn ra trong thời gian hiện tại.

Công thức thì hiện tại đơn

Công thức thì hiện tại đơn được phân thành 3 loại câu khác nhau gồm câu khẳng định, phủ định, nghi vấn. Và được chia theo 2 dạng động từ thường và động từ to be.

Cách dùng thì hiện tại đơn

Simple present thường dùng để diễn tả hành động xảy ra thường xuyên hoặc sự thật hiển nhiên trong hiện tại. Cụ thể gồm 6 cách dùng chính sau.

Dấu hiệu nhận biết thì hiện tại đơn

Các mệnh đề (câu) sử dụng thì hiện tại đơn thường chứa các cụm từ/trạng từ chỉ tần suất như sau.

• Trạng từ chỉ tần suất: Always (luôn luôn), usually (thường xuyên), seldom (hiếm khi), never (không bao giờ)...

• Every + [mốc thời gian]: every day (mỗi ngày), every month (mỗi tháng), every year (mỗi năm), every weekend (mỗi cuối tuần), every holiday (mỗi kỳ nghỉ lễ)...

• Once/Twice a day/week/month/year (Một lần/Hai lần một ngày/tuần/tháng/năm).

• [Số đếm, trừ 1 và 2] + times + a day/week/month/year: three times a week (ba lần một tuần), four times a year (bốn lần một năm)...

Lưu ý rằng các dấu hiệu này chỉ là một chỉ dẫn chung và không áp dụng tuyệt đối cho mọi trường hợp. Việc nhận biết thì hiện tại đơn cần phải dựa trên cả ngữ cảnh và cấu trúc câu. Vì vậy hãy xem xét kỹ trước khi xác định thì trong câu nhé!

2. Thì hiện tại tiếp diễn (Present Continuous Tense) 

Thì hiện tại tiếp diễn (Present Continuous Tense) dùng diễn tả những sự việc xảy ra ngay lúc chúng ta nói hay xung quanh thời điểm chúng ta nói, và hành động đó vẫn còn tiếp tục diễn ra (chưa chấm dứt).

Công thức thì hiện tại tiếp diễn

Tương tự như hiện tại đơn, công thức thì hiện tại tiếp diễn được phân thành 3 loại câu khác nhau là câu khẳng định, phủ định và nghi vấn.

Cách dùng thì hiện tại tiếp diễn

Hiện tại tiếp diễn thường có 5 cách sử dụng chính. Bao gồm.

Dấu hiệu nhận biết thì hiện tại tiếp diễn

Để nhận biết thì hiện tại tiếp diễn, các mệnh đề (câu) thường chứa các từ/cụm từ như sau.

• Các từ/cụm từ có nghĩa “hiện tại”: now (bây giờ), right now (ngay bây giờ), at the/this moment (tại thời điểm này)...

• Các từ/cụm từ chỉ khoảng thời gian gần đây (thời điểm nói): these days (dạo này), currently (hiện nay), this week (tuần này), this month (tháng này)... 

• Các mốc thời gian trong tương lai gần: this weekend (cuối tuần này), tonight (tối nay), at the end of this year (vào cuối năm nay)...

• Động từ gây sự chú ý: Look!/watch (Nhìn kìa), Listen! (Nghe này), Keep silent! (Im lặng), Watch out!/Look out! (Coi chừng).

3. Thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect Tense)

Thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect Tense) dùng diễn tả một sự việc, hành động đã bắt đầu từ trong quá khứ, kéo dài tới hiện tại và có thể tiếp tục tiếp diễn trong tương lai.

Công thức thì hiện tại hoàn thành

Bảng tổng hợp sau sẽ cung cấp đầy đủ cấu trúc thì hiện tại hoàn thành lẫn ví dụ cụ thể cho từng loại câu ở cả dạng động từ thường và to be.

Cách dùng thì hiện tại hoàn thành

Có 4 cách sử dụng chính của thì hiện tại hoàn thành được tổng hợp trong bảng bao gồm ví dụ cụ thể cho từng cách dùng.

Dấu hiệu nhận biết thì hiện tại hoàn thành

Các mệnh đề (câu) sử dụng thì hiện tại hoàn thành thường chứa các từ/cụm từ như sau.

• Just/Recently/Lately.

• Already/ Since/ Before/ Never/ Ever/ Yet.

• Cụm từ So far = Until now = Up to now = Up to the present (cho đến bây giờ).

• For + khoảng thời gian: for 5 years, for a long time, for a week…

• Since + mốc thời gian cụ thể: since 2023, since November…

• The first, second, third, fourth time…: lần đầu tiên, lần thứ hai, lần thứ ba, lần thứ tư….

4. Thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn (Present Perfect Continuous Tense)

Thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn (Present Perfect Continuous Tense) dùng để chỉ hành động đã xảy ra trong quá khứ nhưng vẫn tiếp tục ở hiện tại và có khả năng tiếp diễn ở tương lai.  

Công thức thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn

Present Perfect Continuous là sự kết hợp cả hai yếu tố của thì hiện tại hoàn thành (Present Perfect) và thì tiếp diễn (Present Continuous). Cụ thể công thức thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn như sau.

Cách dùng thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn

Thông thường, hiện tại hoàn thành tiếp diễn sẽ có 2 cách sử dụng chính như sau

Dấu hiệu nhận biết thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn

Các mệnh đề (câu) sử dụng thì hiện tại hoàn thành tiếp diễn thường chứa các từ/cụm từ như sau.

• Since + N (mốc/ điểm thời gian không rõ ràng)

• For + N (quãng thời gian)

• All + khoảng thời gian

• for the whole + N (chỉ thời gian)

5. Thì quá khứ đơn (Past Simple Tense) 

Thì quá khứ đơn (Past Simple Tense) là thì dùng để diễn tả hoặc mô tả một sự việc, hành động hoặc sự kiện nào đó diễn ra và kết thúc trong quá khứ.

Công thức thì quá khứ đơn

Tương tự như thì hiện tại đơn, thì quá khứ đơn gồm 3 loại câu cơ bản và chia ở 2 dạng động từ thường và động từ tobe.

Cách dùng thì quá khứ đơn

Trong tiếng Anh, Past Simple Tense thường được sử dụng để diễn tả những hành động trong quá khứ mà cụ thể là trong 2 trường hợp sau.

Dấu hiệu nhận biết thì quá khứ đơn

Về dấu hiệu nhận biết, thì quá khứ đơn dùng trong câu có từ/cụm từ chỉ thời gian cụ thể trong quá khứ: yesterday (hôm qua), last night (đêm hôm trước), last year (năm trước), in 1995 (vào năm 1995)...

Lưu ý rằng không có một quy tắc cụ thể để nhận biết thì Quá khứ đơn. Thông thường, dấu hiệu nhận biết được dựa trên từ ngữ và ngữ cảnh của câu. Vì vậy bạn cần chú ý xem xét yếu tố này để xác định thì Quá khứ đơn một cách chính xác.

6. Thì quá khứ tiếp diễn (Past Continuous Tense)

Thì quá khứ tiếp diễn (Past Continuous Tense) dùng để diễn tả một sự việc, hành động đang diễn ra xung quanh một thời điểm trong quá khứ.

Công thức thì quá khứ tiếp diễn

Công thức thì quá khứ tiếp diễn gồm có 3 công thức và được phân thành 3 loại câu khác nhau là câu khẳng định, phủ định và nghi vấn. Tất cả được cung cấp đầy đủ trong bảng sau.

Cách dùng thì quá khứ tiếp diễn

Sẽ có 5 cách dùng thì quá khứ tiếp diễn mà bạn cần nắm. Bao gồm.

Dấu hiệu nhận biết thì quá khứ tiếp diễn

Để nhận biết thì quá khứ tiếp diễn, hãy chú ý các mệnh đề (câu) sử dụng thì này thường chứa các từ/cụm từ như sau.

• Câu có các từ/cụm từ hoặc mệnh đề chỉ thời gian cụ thể trong quá khứ: at this time yesterday (vào thời điểm này ngày hôm trước), at 8 p.m last night (vào 8 giờ tối hôm qua),....

• Câu có mệnh đề chứa “when” (khi) hoặc “while” (trong khi).

7. Thì quá khứ hoàn thành (Past Perfect Tense) 

Thì quá khứ hoàn thành (Past Perfect Tense) dùng diễn tả một hành động xảy ra trước một hành động khác trong quá khứ. 

Công thức thì quá khứ hoàn thành

Tương tự như các thì hoàn thành khác, quá khứ hoàn thành được chia ở 2 dạng động từ thường và động từ tobe gồm 3 thể khẳng định, phủ định và nghi vấn.

Cách dùng thì quá khứ hoàn thành

Bảng sau sẽ tổng hợp đầy đủ 3 cách sử dụng chính của thì quá khứ hoàn thành, và cung cấp các ví dụ tương ứng với cách dùng để giúp bạn dễ hình dung.

Dấu hiệu nhận biết thì quá khứ hoàn thành

Các mệnh đề (câu) sử dụng thì quá khứ hoàn thành thường chứa các từ/cụm từ như sau.

• When (khi).

• Before (Trước “before” sử dụng thì quá khứ hoàn thành và sau “before” sử dụng thì quá khứ đơn).

• After (Trước “after” sử dụng thì dùng quá khứ đơn và sau “after” sử dụng thì quá khứ hoàn thành).

• By the time (trước thời gian nào đó).

• Until (cho tới thời gian nào đó).

8. Thì quá khứ hoàn thành tiếp diễn (Past Perfect Continuous Tense) 

Thì quá khứ hoàn thành tiếp diễn (Past Perfect Continuous Tense) diễn tả một sự việc, hành động đã đang xảy ra trong quá khứ và kết thúc trước một hành động cũng xảy ra ở trong quá khứ.  

Công thức thì quá khứ hoàn thành tiếp diễn

Công thức thì Quá khứ hoàn thành tiếp diễn bao gồm câu khẳng định, phủ định và nghi vấn. Dưới đây là bảng tổng hợp cấu trúc và ví dụ cụ thể cho từng loại câu.

Cách dùng thì quá khứ hoàn thành tiếp diễn

Để truyền đạt thông tin một cách chính xác về quá khứ tiếp diễn, bạn cần nắm rõ 2 cách dùng cơ bản của thì này như sau.

Dấu hiệu nhận biết thì quá khứ hoàn thành tiếp diễn:

Các mệnh đề (câu) sử dụng thì quá khứ hoàn thành tiếp diễn thường chứa các từ/cụm từ như sau.

• Until (cho đến lúc đó)

• When/By the time (vào lúc)

• By + mốc thời gian cụ thể (từ trước cho đến lúc...). 

• Before (trước khi)

9. Thì tương lai đơn (Future Simple Tense)

Thì tương lai đơn (Future Simple Tense) diễn tả một hành động, sự việc hoặc tình trạng sẽ (có thể) xuất hiện trong tương lai. Có nghĩa là hành động, sự việc hoặc tình trạng đó chưa xuất hiện ở hiện tại.

Công thức thì tương lai đơn

Công thức thì Tương lai đơn (Simple Future) được hình thành bằng cách sử dụng "will" hoặc "shall" + động từ thường hoặc động từ tobe. Dưới đây là công thức và ví dụ cho thì Tương lai đơn.

Cách dùng thì tương lai đơn

Có tổng cộng 6 cách sử dụng chính của thì tương lai đơn được liệt kê chi tiết trong bảng sau cùng ví dụ cụ thể cho từng cách dùng.

Dấu hiệu nhận biết thì tương lai đơn

Các mệnh đề (câu) sử dụng thì tương lai đơn thường chứa các từ/cụm từ như sau.

• Câu có các từ/cụm từ hoặc các mệnh đề chỉ các thời điểm trong tương lai: tomorrow (ngày mai), next year (năm sau), this weekend (cuối tuần này),...

• Câu có chứa từ chỉ quan điểm, sự suy đoán về việc có thể sẽ  xảy ra trong tương lai: think/suppose/believe/guess, promise, probably, perhaps,  hope/expect.

10. Thì tương lai tiếp diễn (Future Continuous Tense)

Thì tương lai tiếp diễn (Future Continuous Tense) dùng diễn tả một hành động, sự việc sẽ đang diễn ra tại trong thời điểm cụ thể ở tương lai.

Công thức thì tương lai tiếp diễn

Để sử dụng thì Tương lai tiếp diễn (Future Continuous), bạn cần ghi nhớ và áp dụng các công thức ở 3 dạng câu sau.

Cách dùng thì tương lai tiếp diễn

Bảng dưới đây đã tổng hợp đầy đủ 7 cách sử dụng chính của thì tương lai tiếp diễn, bao gồm ví dụ cụ thể cho từng cách dùng.

Dấu hiệu nhận biết thì tương lai tiếp diễn

Mệnh đề (câu) có chứa các từ/cụm từ chỉ các thời điểm cụ thể trong tương lai.

• At this/that + time/moment + khoảng thời gian trong tương lai (

• At + thời điểm xác định trong tương lai

• …when + mệnh đề chia thì hiện tại đơn 

• In the future, next year, next week, next time, soon. 

11. Thì tương lai hoàn thành (Future Perfect Tense) 

Thì tương lai hoàn thành (Future Perfect Tense) diễn tả một hành động, sự việc hoàn tất trước một mốc thời gian hay một hành động, sự việc khác trong tương lai.

Công thức thì tương lai hoàn thành

Công thức của tương lai hoàn thành sử dụng trợ động từ "will" kết hợp với động từ "have" và "V3" (động từ ở dạng quá khứ phân từ).

Cách dùng thì tương lai hoàn thành

Tương lai hoàn thành thường diễn tả một hành động hoàn thành trước một thời điểm trong tương lai. Thông thường sẽ có 3 cách sử dụng chính.

Dấu hiệu nhận biết thì tương lai hoàn thành

Các mệnh đề (câu) sử dụng thì tương lai hoàn thành thường chứa các từ/cụm từ như sau.

• By + thời gian tương lai (by 8 a.m, by next week, by next year,..).

• By the time + mệnh đề chia ở thì hiện tại đơn (by the time I have lunch,…).

• Before + sự việc/ thời điểm trong tương lai (before 2023,…).

12. Thì tương lai hoàn thành tiếp diễn (Future Perfect Continuous Tense)

Thì tương lai hoàn thành tiếp diễn (Future Perfect Continuous Tense) diễn tả một sự việc, một hành động sẽ xảy ra và xảy ra liên tục trước một thời điểm nào đó ở tương lai.

Công thức thì tương lai hoàn thành tiếp diễn

Công thức thì Tương lai hoàn thành (Future Perfect) và Công thức thì Tương lai hoàn thành tiếp diễn (Future Perfect Continuous) có điểm tương đồng khi. Vì cả hai đều liên quan đến thời gian trong tương lai và diễn tả sự hoàn thành của một hành động trước một thời điểm xác định trong tương lai.

Điểm khác nhau ở công thức 2 thì cụ thể như sau.

Cách dùng thì tương lai hoàn thành tiếp diễn

Sẽ có 2 cách sử dụng thì tương lai hoàn thành tiếp diễn.

Dấu hiệu nhận biết thì tương lai hoàn thành tiếp diễn

Các mệnh đề (câu) sử dụng thì tương lai hoàn thành tiếp diễn thường chứa các từ/cụm từ như sau.

• By then

• By + mốc thời gian cụ thể. (Ví dụ: by this June, by Friday,...)

• By the time/when + 1 mệnh đề ở thì hiện tại đơn. (Ví dụ: by the time he comes back,...)

• For + khoảng thời gian

Mẹo ghi nhớ 12 thì trong tiếng Anh

Các trong tiếng anh là kiến thức cơ bản nhưng cực kỳ quan trọng nên việc ghi nhớ toàn bộ công thức là rất cần thiết. Tuy nhiên, để ghi nhớ toàn bộ công thức 12 thì tiếng Anh sẽ không hề dễ dàng nếu bạn không áp dụng các mẹo sau.

Bảng tổng hợp 12 thì tiếng Anh 

Một cách dễ ghi nhớ toàn bộ 12 thì trong tiếng Anh là tổng hợp lại thành một bảng để dễ quan sát. Hình ảnh dưới đây là bảng tổng hợp mà DOL Grammar muốn gửi đến bạn.

Vẽ biểu đồ thời gian sử dụng thì tiếng Anh

Sau khi có bảng tổng hợp 12 thì trong tiếng Anh thì để xác định khoảng và mốc thời gian cụ thể hơn, bạn hãy vẽ đoạn mốc thời gian tương tự như hình bên dưới.

Sử dụng sơ đồ tư duy để nắm bắt 12 thì tiếng Anh

12 thì là số lượng khá nhiều nên để học tập hiệu quả hơn thì bạn cần có cho mình một sơ đồ tư duy để dễ nắm bắt. Bạn có thể tham khảo theo sơ đồ mà DOL Grammar để ở dưới đây.

Nhớ cách biến đổi các thì từ 4 thì Hiện tại

Một mẹo để bạn có thể ghi nhớ 12 thì trong tiếng Anh một cách dễ dàng chính là nhớ cách biến đổi các thì từ 4 thì Hiện tại.

Cách biến đổi từ thì Hiện tại sang thì Quá khứ.

• Cách ghi nhớ: Đổi động từ to be/trợ động từ trong công thức thì Hiện tại tương ứng về dạng Quá khứ

• Ví dụ: is going (thì Hiện tại tiếp diễn) —> was going (thì Quá khứ tiếp diễn)

=> Động từ to be chuyển về dạng quá khứ nhưng V-ing giữ nguyên

Cách biến đổi từ thì Hiện tại sang thì tương lai

• Cách ghi nhớ: Will + công thức tương ứng của thì Hiện tại

• Ví dụ: has gone (thì Hiện tại hoàn thành) —> will have V3 (thì Tương lai hoàn thành)

=> Khi thêm will ngay trước thì trợ động từ theo sau sẽ luôn ở dạng nguyên mẫu và V3 thì được giữ nguyên

Nhớ động từ dùng trong các thì tiếng Anh

Để ghi nhớ được thì các bạn phải nắm rõ quy tắc xây dựng của mỗi thì. Có như vậy thì việc học các thì trong tiếng Anh sẽ trở nên đơn giản và không bị nhầm lẫn.

• Đối với các thì tiếp diễn: Động từ được chia ở dạng: be + V-ing

• Đối với các thì hoàn thành: Động từ, trợ động từ được chia ở dạng quá khứ phân từ: V3/ed

• Đối với các thì đơn: Động từ, trợ động từ được chia như sau

• Hiện tại đơn: V1

• Quá khứ đơn: V2/ed

• Tương lai đơn: will + V1

Tương ứng với từng thì sẽ có công thức khác nhau, bạn hãy chú ý điều này và áp dụng đúng công thức với từng thì nhé.

Học và luyện tập thường xuyên

Trong ngôn ngữ tiếng Anh nói chung và các thì nói riêng, việc quan trọng nhất để trở nên giỏi là phải học và luyện tập thường xuyên.

Với mỗi thì trong tiếng Anh, khi học thì bạn nên ứng dụng và luyện tập ngay. Nhờ vậy mà bạn sẽ nhớ rất lâu và khó để quên.

Chọn một trung tâm uy tín để học

Nếu việc tự học tiếng Anh khó khăn, hãy tìm một trung tâm thật uy tín để tiếp thu kiến thức. Giáo viên sẽ giúp bạn hiểu thật sâu vấn đề trong mỗi thì và bên cạnh đó có bạn học cùng sẽ giúp việc học không còn nhàm chán.

Bạn có thể tham khảo các khóa học IELTS tại DOL English. Tại đây luôn cam kết đảm bảo đầu ra cho học viên với phương pháp Linearthinking và nền tảng công nghệ độc quyền do chính trung tâm phát triển.

Bài tập

Hãy thử kiểm tra và củng cố lại kiến thức trong qua một loạt bài tập nhỏ sau đây. Những bài tập này giúp bạn áp dụng công thức đã học để chia các thì một cách chính xác.

Ngoài ra, nếu bạn muốn thử thách bản thân với các dạng bài tập các thì trong tiếng Anh đa dạng và phức tạp hơn nữa, hãy khám phá nguồn tài liệu phong phú từ DOL Grammar, nơi chứa đựng hàng trăm bài tập giúp bạn rèn luyện kỹ năng ngữ pháp một cách toàn diện.

Bài 1: Chọn đáp án phù hợp

Bài 2: Chọn đáp án đúng

Bài 3: Chọn thì đúng của động từ DỰA VÀO GỢI Ý TRONG NGOẶC.

Bài 4: Đọc đoạn văn sau và chọn câu trả lời đúng

Bài 5: Chia động từ trong ngoặc

Tổng kết

Như vậy bài viết đã tổng hợp kiến thức chung về 12 thì trong tiếng Anh, bao gồm từ công thức, cách dùng và cách nhận biết cũng như ví dụ cụ thể của các thì tiếng Anh. Các bài tập được cho sẽ giúp bạn củng cố thêm những gì mình đã được học trong bài.

Hi vọng bài viết này đã đem đến những thông tin và kiến thức bổ ích cho quá trình luyện tập tiếng Anh của bạn. Ngoài ra, bạn có thể nâng cao kiến thức Tiếng Anh bằng việc thường xuyên ghé thăm các bài viết của DOL Grammar nhé!