Cách sử dụng câu hỏi tu từ tiếng Anh (Rhetorical question)

Ví dụ: Isn't it time we addressed the issue of global warming? (Chẳng phải đã đến lúc chúng ta giải quyết vấn đề nóng lên toàn cầu?)

→ Trong câu hỏi trên, người hỏi không đặt câu hỏi để nhận được câu trả lời. Ngược lại, câu hỏi tu từ trên được sử dụng để hướng sự chú ý của người nghe đến với vấn đề “nóng lên toàn cầu” và nhấn mạnh vào tính cấp thiết của việc giải quyết vấn đề này.

Ví dụ: Park Seo Joon is starring in the new Marvel’s movie. Isn't it exciting? (Park Seo Joon sắp đóng vai chính trong bộ phim mới của Marvel. Chẳng phải là rất hào hứng sao?)

→ Trong câu hỏi trên, người hỏi không đặt câu hỏi để nhận được câu trả lời. Ngược lại, câu hỏi tu từ dạng phủ định có tác dụng nhấn mạnh cảm xúc của người nói là họ đang cảm thấy hào hứng về vấn đề đã nói.

Ví dụ: To be or not to be? (Tồn tại hay không tồn tại?)

→ Ví dụ trên diễn đạt một câu hỏi tu từ rất nổi tiếng trong vở Hamlet của Shakespeare. Sử dụng câu hỏi này trong một đoạn độc thoại, nhà văn Shakespeare không đặt câu hỏi để nhận được câu trả lời từ đối phương. Ngược lại, ông sử dụng câu hỏi tu từ này để diễn đạt các tư tưởng triết học sâu sắc và các suy nghĩ mâu thuẫn bên trong của nhân vật về sự tồn tại và cái chết.

Ví dụ: How can we strive for a equal society? We first start by addressing inequality. (Làm sao để chúng ta có thể tiến đến một xã hội công bằng? Đầu tiên, chúng ta cần giải quyết vấn đề bất công.)

→ Trong ví dụ trên, việc sử dụng câu hỏi tu từ dạng Anthypophora khiến người nghe cảm thấy thắc mắc và tạo ra những suy đoán của người nghe dành cho vấn đề công bằng trong xã hội. Từ đó, người nghe cảm thấy thu hút nhiều hơn vào câu trả lời và tập trung vào thông tin trong câu trả lời của người nói hơn.

Ví dụ: Are we human not capable of achieving world peace? (Loài người chúng ta không có khả năng tiến đến hoà bình thế giới sao?)

→ Trong ví dụ trên, người nói thể hiện cảm xúc mạnh mẽ về vấn đề hoà bình thế giới, cụ thể là sự bất đồng. Từ đó, người nói có thể tạo một cảm xúc bất đồng tương tự trong lòng người nghe bằng cách nhấn mạnh sự bất lực của con người trong việc giải quyết vấn đề hoà bình.

Ví dụ: Are we human not capable of achieving world peace? Are religions, nationality and ethnics more important that the survival of our kinds? Are humans superficial?

(Có phải con người chúng ta không có khả năng đạt được hòa bình thế giới? Có phải tôn giáo, quốc tịch và dân tộc quan trọng hơn sự sống còn của loài người chúng ta? Con người có nông cạn không?)

→ Bằng cách sử dụng các câu hỏi tu từ Erotesis liên tiếp, thay vì mong muốn tìm kiếm câu trả lời, người nói thể hiện được cảm xúc uẩn khuất, nhấn mạnh vào các sự nhỏ nhặt và vô lý của con người trong quá trình đạt được hoà bình thế giới. Từ đó, luận điểm của người nói có được tính thuyết phục cao hơn rất nhiều.

Ví dụ: We are in the beginning of a mass extinction and all you can talk about is money and fairytales of eternal economic growth. How dare you? (Chúng ta đang ở ngưỡng cửa của một cuộc tuyệt chủng mới và tất cả những gì mà ông bà quan tâm là tiền bạc và những câu chuyện cổ tích về sự tăng trưởng kinh tế vĩnh cửu. Sao các người dám làm vậy?)

→ Ví dụ trên diễn đạt một câu hỏi nổi tiếng của Greta Thunberg tại Hội nghị thượng đỉnh về hành động vì khí hậu của Liên hợp quốc. Trong ví dụ trên, Greta đang nhắm đến các lãnh đạo thế giới, thể hiện một thái độ chỉ trích và phê phán sự thờ ơ của những người có quyền lực trước vấn đề biến đổi khí hậu trước mắt chỉ vì các lợi ích kinh tế. Vì vậy, người nghe trung lập nói chung, và các lãnh đạo thế giới nói riêng có thể nhận thấy được sai lầm của bản thân và thay đổi quan điểm, đứng về phía của Greta. 

Ví dụ:

• Câu hỏi tu từ thể hiện sự giận dữ: You spent all my money on toys. Are you kidding me? (Con tiêu hết tiền của mẹ vào đồ chơi. Con đang đùa với mẹ à?)

• Câu hỏi tu từ thể hiện sự thờ ơ, không quan tâm: That company keeps releasing new products without much innovations. Why should we buy them anyway? (Công ty đó cứ liên tục đưa ra các sản phẩm mới mà không có nhiều cải tiến gì. Tại sao chúng ta phải mua?)

• Câu hỏi tu từ thể hiện sự ngạc nhiên: You are 20-year-old already! Can you believe how fast time flies? (Bạn đã 20 tuổi rồi ư? Bạn  có thể tin được thời gian trôi qua nhanh thế không?)

• Câu hỏi thể hiện sự tuyệt vọng, chán chường: It start raining and we don’t have a raincoat. Could it get any worse than this? (Trời đã mưa mà chúng ta còn không có áo mưa. Mọi chuyện có thể tệ hơn nữa không?)

→ Trong các ví dụ trên, bạn có thể nhận ra câu hỏi đang được hỏi là một câu hỏi tu từ dựa vào các ngữ cảnh trước đó, hoặc cảm xúc của người nói. Việc sử dụng câu hỏi tu từ chỉ có tác dụng thể hiện cảm xúc của người nói mà không nhất thiết thể hiện sự tìm kiếm câu trả lời.

Ví dụ: Isn't it a beautiful day? (Chẳng phải hôm nay thật đẹp sao?)

→ Trong ví dụ trên, người nói chỉ sử dụng một câu hỏi tu từ để thể hiện sự cảm thán về vẻ đẹp của ngày hôm nay. Việc trả lời câu hỏi trên là không cần thiết và vì thế, đây là một câu hỏi tu từ.

Ví dụ: Can you imagine a world without music? (Bạn có thể tưởng tượng một thế giới không có âm nhạc không?)

→ Đối với câu hỏi tu từ yes-no như trên, câu trả lời trên lý thuyết sẽ là “Yes, I can” (Có, tôi có thể tưởng tượng được.) hoặc “No, I can’t” (Không, tôi không thể tưởng tượng được.). Các câu trả lời này là không cần thiết vì chúng không phải là mục đích của câu hỏi, và việc người trả lời có thể hay không thể tưởng tượng được một thế giới không có âm nhạc cũng không cung cấp được thêm thông tin gì cho cuộc trò chuyện. Vì câu trả lời của câu hỏi này là không có ý nghĩa cho cuộc trò chuyện, câu hỏi này là một câu hỏi tu từ. Khi hỏi câu hỏi tu từ như thế này, người hỏi chỉ muốn thể hiện cảm xúc của bản thân và nhấn mạnh vào sự quan trọng của âm nhạc khi kêu gọi người nghe cùng tưởng tượng một tương lai không có âm nhạc.

Ví dụ: Do I need to remind you how important this project is? (Tôi có cần nhắc lại tầm quan trọng của dự án này không?)

→ Đối với câu hỏi tu từ yes-no như trên, câu trả lời trên lý thuyết sẽ là “No, you don’t need to” (Không, bạn không cần nhắc lại.) để thể hiện rằng người trả lời cũng nhận biết được tầm quan trọng của dự án đó. Trong trường hợp, người trả lời có câu trả lời là “Yes, you need to” (Có, bạn cần nhắc lại.) đồng nghĩa với việc anh ta không phù hợp để làm tiếp công việc đã giao nên đây không phải là một câu trả lời phù hợp. Vì câu trả lời của câu hỏi này là câu trả lời hiển nhiên theo lý lẽ thông thường (common sense), câu hỏi này là một câu hỏi tu từ.

Ví dụ: What is the point of automatic irrigation system? Firstly, it helps alleviate the need for manpower in terms of cultivation. (Mục đích của hệ thống tưới tiêu tự động là gì? Đầu tiên, nó giúp giải quyết nhu cầu nhân lực trong việc trồng trọt.)

→ Ví dụ trên diễn đạt một câu hỏi tu từ trong một bài thuyết trình về hệ thống tưới tiêu tự động. Trong ví dụ trên, người thuyết trình đưa ra một câu hỏi liên quan đến nội dung mà họ sẽ bàn luận tiếp theo. Vì vậy, người nghe không thể nào biết được thông tin mà câu hỏi này yêu cầu để trả lời mà chỉ có thể đợi người thuyết trình đưa ra câu trả lời. Do đó, câu hỏi này là một câu hỏi tu từ.

Ví dụ: Why does it matter to me? (Tại sao điều này lại quan trọng đối với tôi?)

Trong ví dụ trên, khi bạn sử dụng tông giọng lên giọng ở cuối câu, người nghe có thể hiểu là bạn đang muốn hỏi để người nghe đưa ra các luận điểm để thuyết phục sự quan trọng của sự việc. Trong khi, nếu bạn sử dụng tông giọng ngang, người nghe có thể hiểu là bạn đang sử dụng câu hỏi tu từ để phàn nàn về việc sự việc này không quan trọng với bạn.

Ví dụ:

• The water park has opened. Are you kidding me? (Công viên nước đã mở cửa rồi à. Bạn đang đùa tôi à?)

→ Trong ví dụ trên, khi bạn sử dụng câu hỏi tu từ như trên với ngữ cảnh tích cực, người nghe sẽ hiểu rõ cảm xúc tích cực của câu hỏi tu từ này, có thể là sự ngạc nhiên, thích thú.

• The ticket price to the water park has increased. Are you kidding me? (Giá vé vào cổng công viên nước đã tăng. Bạn đạng đùa tôi à?)

→ Trong ví dụ trên, khi bạn sử dụng câu hỏi tu từ như trên với ngữ cảnh tiêu cực, người nghe sẽ hiểu rõ cảm xúc tiêu cực của câu hỏi tu từ này, có thể là sự bức xúc, khó chịu.